De Brabantse Biesbosch: Volop recreatieve mogelijkheden

 
Attentie! Actuele informatie mei 2021
 
Veerdiensten voor voetgangers en fietsers in de Brabantse Biesbosch:
Het Leeuweveerke en Pontje Steur

Twee veerdiensten hebben lange tijd te maken met de coronapandemie en de diverse coronamaatregelen die genomen zijn. Ze vormen belangrijke schakels op fietsroutes die op deze website staan beschreven. Het Leeuweveerke gaat begin juni 2021 weer varen.
Zie voor meer informatie de webpagina Actueel 2021 >> Actueel 2021
 
 
Attentie!! Coronamaatregelen kunnen van invloed zijn voor een fietstocht en/of wandeltocht. Lees voor meer informatie > Versoepeling coronamaatregelen  en  > Coronamaatregelen


Vernieuwde Biesbosch door ontpoldering en gedeeltelijk herstel van oude waterhuishouding

Op deze webpagina staat algemene en achtergrondinformatie over de Brabantse Biesbosch. Zie voor fietsroutes in de Brabantse Biesbosch de hieronder staande informatie.
>> Fietsroute Galeiweg
>> Fietsroute Nieuwe Merwede
>> Fietsroute Pontje Steur
>> Fietsroute Oostwaard


De fietsroutes hebben als vertrek- en aankomstplaats fietsknooppunt 30 aan de Sasdijk in Werkendam. Dit knooppunt is bij de aanlegplaats van de fietspont Gorinchem - Werkendam - Boven-Hardinxveld - Gorinchem. De afstand van de routes is circa 25 km. 
Enkele routes kunnen eenvoudig bij fietsknooppunt 02 gestart worden. Dit knooppunt ligt aan de Veerweg/Bandijk, vlakbij de autoveerpont Kop van 't Land, de veerdienst tussen de Brabantse Biesbosch en Dordtse Biesbosch (Dordrecht). Op het kaartje hieronder een schematisch overzicht van de Brabantse Biesbosch en de fietsknooppunten.

 
Afbeelding invoegen



Werkzaamheden vernieuwing in 2016 afgerond
De ontpoldering van de Noordwaard in de Brabantse Biesbosch is in 2016 afgerond. Het grote gebied aan de noordwest kant van de Biesbosch is de afgelopen jaren compleet opnieuw vorm gegeven en ingericht. Dijken zijn afgegraven of verlaagd en nieuwe dijken zijn aangelegd. Oude kreken zijn uitgegraven en hebben hun oorspronkelijke functie teruggekregen. Nieuwe fietspaden zijn aangelegd. Een aantal bruggen voor autoverkeer en voor fietsverkeer zijn over brede en smalle kreken gelegd. Landbouwgrond is natuurgebied geworden. Rivierwater stroomt het gebied in- en uit.
Op de onderstaande foto is een van de vele nieuwe bruggen in de Bandijk te zien.

 


Jaren eerder is een meer zuidwestelijk en zuidelijk gelegen poldergebied, waaronder Polder Hardenhoek, een groot waterrijk natuurgebied geworden. Het gebied ligt in de wijde omgeving van het nieuwe Biesbosch Museum.  
Het oude museum is afgebroken. Het nieuwe museum staat op een klein eiland omgeven door twee belangrijke gegraven waterdoorgangen. Deze zorgen samen met een iets verder oostelijk gelegen waterloop dat het rivierwater van de Nieuwe Merwede bij hoge waterstanden van noord naar zuid door de Brabantse Biesbosch kan stromen (waterstroming in omgekeerde richting - van zuid naar noord - is eventueel ook mogelijk). Grote hoeveelheden rivierwater kunnen afgevoerd worden richting zee en/of tijdelijk opgeslagen worden in de Biesbosch.

Tussen beide gebieden liggen enkele polders bij het buurtschap Kievitswaard. Hier is de grond ingepolderde landbouwgrond gebleven. Op de onderstaande foto is rechts op de foto de nog steeds ingepolderde Kievitswaard en links de ontpolderde Noordwaard te zien.


Het opnieuw ingerichte en beschreven gebied ligt aan de zuidwest- en zuidkant van de plaats Werkendam. In grote lijnen wordt het omgeven door de Nieuwe Merwede aan de westkant. Aan de zuidkant liggen de spaarbekkens en de brede waterlopen de Noorderklip en de Ruigt. Aan de oostkant loopt het Steurgat, het doorgaande vaarwater van de Bergse Maas en Amer richting de Biesboschsluis aan de Nieuwe Merwede in Werkendam. Zie het bovenstaande kaartje.

De nieuwe boerderijen liggen een aantal meters hoger
Opvallend is dat de boerderijen in de Biesbosch vrijwel allemaal nieuw gebouwd zijn en op een soort terpen zijn komen te liggen. De nieuwe boerderijen liggen een aantal meters hoger in het landschap, veelal tegen een dijk aan. Bij hoge waterstanden is een droge ligging gegarandeerd.




Aantal nieuwe fietspaden
Bijzonder fraai en functioneel zijn de nieuwe doorgaande fietspaden tussen Werkendam en de Veerpont Kop van ’t Land en de Spieringsluis (zie onderstaande en bovenstaande foto). Een fietspad ligt naast of vlakbij de verkeersweg. Het andere pad met een lengte van een kleine zes kilometer ligt meer langs de Nieuwe Merwede en komt twee kilometer voor de veerpont op het andere fietspad uit. Vanaf de fietspaden zijn een aantal kreken en de nieuw gebouwde bruggen te zien.

Door het vernieuwde gebied lopen enkele fietsroutes voor mooie en gevarieerde fietstochten over nieuw aangelegde fietspaden en verkeersluwe wegen. De fietspaden zijn opgenomen in het netwerk van fietsknooppunten. Bij de knooppunten zijn overzichtskaarten geplaatst.



Van recente datum zijn eveneens de verkeersverbindingen voor auto en fiets aan de zuid- en oostzijde van het oorspronkelijke ingepolderde gebied. Het kan gezien worden als een rondweg om de zuidkant en oostkant van het gebied heen. Met de fiets is nu vrij eenvoudig vanaf de veerverbinding Kop van ’t Land en van de Spieringsluis rond een groot deel van de Brabantse Biesbosch te fietsen. Fiets eerst richting het museum. Vervolg de route via een weg met enkele bruggen over kreken naar Werkendam.
De route loopt grotendeels over een 60km-weg. Slechts enkele korte trajecten zijn voorzien van een afzonderlijk fietspad. Vanaf deze weg is het mogelijk enkele fietsroutes over verkeersluwe wegen te kiezen die dwars door de Brabantse Biesbosch lopen.

Nieuw is het fietspad langs het Steurgat tussen de Vissershang in Hank en Werkendam. Vanaf het fietspad op de dijk langs het doorgaande vaarwater is het (relatief oude) ingepolderde gebied tussen Werkendam, Nieuwendijk en Hank aan de oostzijde van het Steurgat te zien. Het natuurgebied de Brabantse Biesbosch ligt aan de westzijde, aan de andere kant van het Steurgat. Enkele kilometers buiten de plaats Werkendam vaart Pontje Steur tussen de beide oevers heen en weer.
De kreken in dit gebied zijn geruime tijd geleden afgedamd. De Bleeke Kil, de Bakkerskil en de Bruine Kil zorgen nog wel voor het waterbeheer van een ingepolderd landbouwgebied met een aanzienlijke omvang. Het waterbeheer vindt plaats met behulp van gemalen.

In de omgeving van de Spieringsluis is de afgelopen jaren al het een en ander veranderd. Ten zuiden van de sluis is een relatief klein gebied gecreëerd; de Jantjesplaat. Het is de Biesbosch in een notendop als het ware. In dit natuur- en recreatiegebied kan gewandeld, gekanood en gefietst worden. In het gebied is eb- en vloedwerking aanwezig. Op de onderstaande foto maken enkele kanoërs tocht in gebied. Op de foto daaronder grazende runderen op de dijk aan de zuidkant van de Jantjesplaat.



Afbeelding invoegen

Slechts enkele verbindingen met aangrenzende gebieden
Het gebied is beter bereikbaar geworden, maar heeft toch nog steeds een relatief geïsoleerde ligging. Voor fietsers is het belangrijk te weten dat het Steurgat uitsluitend met het Pontje Steur overgestoken kan worden (tussen KNP 13 en KNP 12) en via de brug bij de sluis in de plaats Werkendam (tussen KNP 10 en KNP 22). Dit zijn echter wel de enige twee verbindingen met bijvoorbeeld Nieuwendijk of Hank.

Directe verbindingen aan de westzijde van de Brabantse Biesbosch met bijvoorbeeld Dordrecht zijn alleen mogelijk via de Veerpont Kop van ’t Land. Deze autoveerpont vaart heen en weer over de Nieuwe Merwede; tussen de Brabantse Oever (KNP 02) en Kop van ’t Land/Dordrecht (KNP 43).

Verbindingen met de stad Gorinchem en omgeving en met de Alblasserwaard zijn er via de Fietspont Gorinchem(KNP 50)-Werkendam(KNP 30)-Boven-Hardinxveld (KNP 51)-Gorinchem(KNP 50). De aanlegplaats van de veerpont in Werkendam is bij knooppunt 30 aan de Sasdijk.
 
Een nieuwe verbinding met een voet-en fietsveer is in 2017 gestart circa 7 km ten zuiden van buurtschap Spieringsluis. Het pontje vaart van mei tot en met september tussen de Brabantse Biesbosch naar Lage Zwaluwe aan de overkant van de Amer. 
Meer informatie over deze nieuwe verbinding is te lezen op >> Fietsknooppunt 90


 
Van Woudrichem, Sleeuwijk, en Gorinchem zijn er fietsroutes over de rivierdijk langs de Boven-Merwede naar Werkendam. De routes gaan via KNP 80 aan de zuidzijde van de Merwedebrug en verder richting Werkendam en de Brabantse Biesbosch.
 
In de Brabantse Biesbosch zijn ondanks de rust en de uitgestrektheid van het gebied grootstedelijke invloeden merkbaar en vooral zichtbaar. De hoogspanningsmasten zijn in vrijwel het gehele gebied zichtbaar. De elektriciteitscentrale aan de zuidkant is een bedrijvigheid die vaak opvalt. Verder zijn er enkele grote productiehallen van scheepswerven in de aangrenzende plaatsen die hier en daar op de voorgrond lijken te komen.

De Brabantse Biesbosch is een uniek natuurgebied met belangrijke functies voor waterbeheer en met recreatieve mogelijkheden
Het overgrote deel van het gebied met de oorspronkelijke polders is een uniek natuurgebied geworden. Uniek omdat de waterstanden en de getijdenwerking van de omringende grote rivieren 24 uur per dag, 7 dagen in de week invloed op het gebied hebben. Het waterrijke gebied is voortdurend in beweging. Met als gevolg dat een bijzondere flora en fauna kan ontstaan. In het vernieuwde gebied zal de flora en fauna zich de komende jaren verder ontwikkelen. Het gebied zal voor een groot deel wel een open gebied moeten blijven.
Opvallend zijn de vele kleine watermolens. Deze worden gebruikt om kleinere gebieden een specifiek en gewenst waterniveau te kunnen geven. Ze malen water in of water uit een gebied.
Een aantal kleine kudden waterbuffels en andere soorten runderen, paarden en schapen zorgen voor een belangrijke deel voor het natuurbeheer in het gebied.

Met de ontpoldering van grote gebieden heeft de Brabantse Biesbosch een belangrijke functie voor de waterdoorstroming van de rivierdelta van de grote rivieren gekregen. Tevens is het gebied van grote betekenis voor de afvoer en (tijdelijke) wateropslag van overtollig rivierwater. Bij een grote afvoer van rivierwater en hoge waterstanden kan dit essentieel zijn. Het is een omvangrijk project in het kader van het Projectenprogramma Ruimte voor de Rivier.

Bij de nieuwe inrichting van de Brabantse Biesbosch is veel aandacht besteed aan de (nieuwe) recreatieve functies van het gebied.
In het gebied met de talrijke kreken zijn veel bruggen en bruggetjes geplaatst om het gebied toegankelijk te maken voor fietsers en wandelaars. Een aantal bruggen zijn verhoogd aangelegd zodat watersporters er onderdoor kunnen varen en de kreken per kano of met een (kleine) motorboot kunnen blijven volgen.
De mogelijkheden voor fietsen, kanoën en wandelen zijn uitgebreid en gevarieerder geworden. Meer fietsroutes voor afwisselende fietstochten zijn aanwezig. Kanoën in het omvangrijke stelsel van kreken met (een beperkte) eb- en vloedwerking is een realistisch avontuur geworden. Wandelen is op uitgebreide schaal mogelijk.





Meer informatie
* Nationaal Park De Biesbosch bestaat uit de Hollandse Biesbosch en de Brabantse Biesbosch; zie voor diverse informatie over dit Nationale Park de website www.np-debiesbosch.nl
* Voor meer informatie over het waterbeheer in de Biesbosch zie onder meer www.ruimtevoorderivier.nl

* Biesbosch Bezoekerscentra:
* Biesbosch Museum Eiland; www.biesboschmuseumeiland.nl
* Biesboschcentrum Drimmelen; www.biesboschcentrum.nl
* Biesboschcentrum Dordrecht; www.biesboschcentrumdordrecht.nl

* Landschapskunstproject De Wassende Maan; dit project van landschapskunst ligt tussen de knooppunten 04 en 02 aan het fietspad. Vanaf de heuvel is het kunstproject en de wijde omgeving te zien. Voor informatie zie: Paul de Kort De wassende maan – You Tube

* Horecagelegenheden voor een pauze en om wat te drinken/te eten: 
* meerdere café-restaurants in de omgeving van de Spieringsluis
* Biesbosch Museum Eiland
* De Vissershang (Hank)
* Fort Bakkerskil
* Paviljoen Restaurant Waterman (omgeving jachthaven en Biesbosch Sluis, bij KNP 22, Werkendam)
* Seleviahoeve aan het Kooike (een kilometer vanaf Pontje Steur op de Noordwaardoever, richting Werkendam)

* Pauzemogelijkheden zijn er volop in de vrije natuur

* Verbindingen veerponten:
* Voor verbindingen met de fietspont tussen Gorinchem–Werkendam – Boven-Hardinxveld – Gorinchem zie www.riveer.nl
* Voor verbindingen met de autoveerpont Kop van ’t Land tussen Brabantse Biesbosch en Dordrecht zie www.veerdienstbiesbosch.nl
* Voor Pontje Steur (Werkendam); zie www.voetveren.nl
* Voor de verbinding tussen Brabantse Biesbosch en lage Zwaluwe; zie www.voetveren.nl

* Treinverbindingen:
Enkele treinstations van de MerwedeLingelijn liggen in combinatie met de veerverbindingen niet ver van het gebied verwijderd. Treinstations zijn er onder meer in Gorinchem, Boven-Hardinxveld en Stadspolders(Dordrecht) en Dordrecht. Fietsvervoer is gratis op deze treinverbinding tussen Dordrecht en Geldermalsen. Zie voor meer informatie www.merwedelingelijn.nl en www.arriva.nl.
 
* Busverbindingen:
Busverbindingen zijn zo goed als afwezig in de Brabantse Biesbosch. Op werkdagen rijden enkele bussen via de Veerpont Kop van 't Land tussen Werkendam en Dordrecht. Uitstappen is mogelijk op de Bandijk in de omgeving van de veerpont. Om bij de Spieringsluis te komen is de loopafstand circa een kilometer. Naar het Biesbosch MuseumEiland is de loopafstand circa 3 kilometer.

* Kanoverhuur bij:
* Jachthaven van Oversteeg (omgeving Spieringsluis); www.jachthavenvanoversteeg.nl
* Vissershang, Hank; www.vissershang.nl 

* Voor een overzicht van campings en andere overnachtingsmogelijkheden in de Brabantse Biesbosch en omgeving zie
www.np-debiesbosch.nl
 


__________________© hn - juli-augustus 2016/juni, december 2017, 1 juni 2020____________________