Coronamaatregelen en gezond bewegen

Onderzoeken en maatregelen zijn vooral gericht op het indammen van de verspreiding van het virus en het beperken van de desastreuze effecten. Grenzen tussen landen zijn in feite gesloten. Het plaatsvindende grensverkeer tussen landen kent allerlei beperkingen.
Na enkele maanden van binnen blijven, stil zitten en weinig beweging wordt de noodzaak van gezond bewegen belangrijker.

Maatregelen worden vooral op nationaal niveau genomen
Maatregelen om het virus in te dammen worden vooral per land genomen. Veel voorkomende maatregelen voor personen zijn: zoveel mogelijk (al dan niet verplicht) thuis blijven,  (hand)hygiëne - maatregelen, afstand houden van personen (in Nederland is 1,5 meter dé afstand), beperken van het aantal mensen dat bij elkaar is, komt. 
Overheden hebben veelal maatregelen getroffen voor sectoren waarbij een voldoende afstand houden tussen personen niet mogelijk is, niet gewaarborgd kan worden. In feite gaat het veelal om een uitwerking door de sectoren en branches zelf van de algemene nationale maatregelen. Het kan gaan om het sluiten van (de fysieke) onderwijslocaties, sportstadions en sportclubs, schouwburgen, musea, horecagelegenheden, campings, jachthavens, (recreatieve) vaarroutes en sluizen. Maar veelal gaat het ook om allerlei beperkingen met betrekking tot het personenvervoer; per trein, per bus, per vliegtuig en per veerboot. Veelal is alleen noodzakelijk vervoer binnen de geldende beperkende maatregelen toegestaan.

Gezonde, schone (buiten) lucht
Op een gezonde manier kunnen bewegen in een attractieve omgeving is belangrijk. Aan het volgende onderwerp wordt extra veel aandacht besteedt op deze website. Een gezonde, schone (buiten) lucht. Dit is erg belangrijk bij (sportieve) activiteiten in de buitenlucht. De productie en het verstandig gebruik van een omvangrijke hoeveelheid honderd procent groene stroom wordt hierbij als essentieel gezien voor nu en in de (nabije) toekomst.

Een van de effecten die de coronacrisis heeft, is een sterk verminderde CO2-uitstoot en een verminderde luchtvervuiling in de vorm van onder meer stikstofoxiden. In en rond grote metropolen in landen zoals India en China, maar ook in de V.S. en in Europa alsook in Nederland en omgeving is een dergelijke verminderde uitstoot waar te nemen vanuit satellieten. Minder verkeer over de weg en over water alsook door de lucht dragen hieraan bij. Evenals een verminderd gebruik van fossiele brandstoffen, met name steenkool, bij de diverse productieprocessen. De CO2-uitstoot is in korte tijd drastisch verminderd. De verminderde luchtvervuiling zorgt in de straten en op de pleinen letterlijk voor schonere lucht, minder stank en een zichtbare en blauwe lucht. Deze afnames zullen naar verwachting van tijdelijke aard zijn.
Voor de langere termijn zal het echt toch noodzakelijk zijn om een ingrijpende en weloverwogen energietransitie te bewerkstelligen.    

Gezondheidsraad pleit in 2017 voor meer bewegen
Fietsen en wandelen en een vaartochtje met enkele mensen voor een frisse neus is in Nederland toegestaan. De ene persoon heeft wat meer kilometers/tijd nodig dan de ander. Verder mag en kan er in feite weinig. Mogelijk worden de strikte maatregelen de komende maanden stapsgewijs versoepeld. Dit hangt vooral af van hoe de coronapandemie zich ontwikkelt.

Thuis stilzitten met geen of weinig beweging heeft echter nadelige effecten. Actief bewegen en sportieve activiteiten vormen in de huidige samenleving voor veel mensen een substantieel onderdeel van hun weekindeling. En is belangrijk voor hun gezondheid. De mogelijkheden moeten er echter wel zijn. Niet iedereen heeft één of meerdere fitnessapparaten thuis staan. Deze zijn bovendien slechts gedeeltelijk een vervanging voor sportief bewegen in de buitenlucht.

De Gezondheidsraad had op basis van internationale en van Nederlandse onderzoeken en studies geconstateerd dat veel Nederlanders te weinig bewegen en dat (thuis) stilzitten voor de Nederlandse bevolking een aantal ongunstige effecten voor de gezondheid heeft. Dit geldt voor alle leeftijdscategorieën. In Nederland wordt meer bewegen en meer sportieve activiteiten als wenselijk en noodzakelijk gezien. De Gezondheidsraad heeft hier een aantal beweegrichtlijnen voor opgesteld. Volwassenen dienen minstens 150 minuten per week matig intensief te bewegen. Kinderen en jongeren minstens een uur per dag. Zoals de kop van het persbericht aangeeft is veel gezondheidswinst te behalen door meer te bewegen. 
De coronacrisis zorgt ervoor dat een gezondheidswinst door meer bewegen in korte tijd omgebogen zou kunnen worden in een algemeen gezondheidsverlies doordat Nederlanders minder aan hun noodzakelijke beweging toe kunnen komen.

In de periode 2017-2019 is op vooral op gemeentelijk niveau invulling gegeven aan de beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad.  

Coronamaatregelen en sportieve activiteiten buitenshuis in de buitenlucht
Op deze website zijn in Nederland onder meer fietsroutes voor fietstochten beschreven met aandacht voor:
* Benutting van de mogelijkheden van het openbaar vervoer, met name de trein
* Gebruik van veerponten. Soms vormen deze een essentiële schakel 
* Pauzeplaatsen tijdens een fietstocht in de natuur, maar ook pauzeplaatsen met horecagelegenheden worden aangegeven
* Bij een aantal tochten worden musea als belangrijke informatie- en inspiratiebron genoemd.
* Fietsroutes van en met diverse afstanden en die goed te bereiken zijn met de trein. Een ieder kan een route kiezen die bij zijn/haar mogelijkheden past. Bij langere fietsroutes kan veelal ook gekozen worden voor een kortere route. Deze kortere routes worden veelal eenvoudig gerealiseerd door met een veerpont over te varen en/of de trein flexibel te gebruiken.
* Bij de fietsroutes wordt er rekening mee gehouden dat de fietstochten drie of vier seizoenen gefietst zouden moeten kunnen worden

Vanwege de coronamaatregelen is in korte tijd veel veranderd. 
Hieronder volgen een aantal voorbeelden voor Nederland, in het bijzonder het rivierengebied. Wat is op het ogenblik niet mogelijk en wat wel. De routes voor tochten die op deze website beschreven staan zijn hier min of meer als uitgangspunt en als referentiekader genomen.

Gebruik van treinen veelal niet mogelijk
Er rijden minder treinen in Nederland. De treinen die rijden zijn op het ogenblik niét bestemd voor dagjesmensen en recreanten. Het treinverkeer is alleen bestemd voor noodzakelijk treinvervoer, zoals woon-werk forenzen. Regionale vervoersmaatschappijen kunnen iets minder stringent zijn, maar uitgangspunt blijft het verzorgen van noodzakelijk treinvervoer. Het ziet er niet naar uit dat op korte termijn van de trein gebruik gemaakt kan worden voor recreatieve doeleinden inclusief fietsvervoer. 

Het beste is om als dat enigszins mogelijk is, een fiets- of wandeltocht alleen of met enkele mensen vanuit huis te starten en deze daar ook weer te eindigen. 

Veerponten
Bij de veerponten ligt het beeld wat genuanceerder. De dienstregeling is over het algemeen aangepast. De veerponten varen veelal tijdens beperkte perioden van de dagen van de week. En tijdens deze perioden minder regelmatig. Een aantal veerdiensten hanteren min of meer alleen ‘noodzakelijk vervoer’. Een groot aantal veerponten hanteren geen beperkingen voor recreatief fiets- en voetverkeer. Betaling dient in het algemeen gepast plaats te vinden. Bij voorkeur met een pinbetaling/digitale pontkaart of met muntgeld/pontkaart. Deze verschillen hebben vooral te maken met de voorzieningen die op de desbetreffende veerpont aanwezig zijn. 

In de omgeving van de Vestingdriehoek (Gorinchem-Woudrichem-Slot Loevestein) worden de meeste veerdiensten verzorgd door Riveer. Deze veerdienst vaart met een aangepaste dienstregeling en hanteert vooralsnog het uitgangspunt van ‘noodzakelijk vervoer’.
Het voetveer Woudrichem-Slot Loevestein vaart in ieder geval niet tot 28 april.  
De op deze website beschreven wandeltochten in de uiterwaarden waarbij gebruik gemaakt wordt van de veerponten om van de ene oever naar de oever aan de overkant te varen zijn bijvoorbeeld niet mogelijk. 

Gebruik maken van een veerpont tijdens een fiets- of wandeltocht?! Raadpleeg vooraf de website van de veerdienst voor de meest actuele informatie. Ook de hierboven beschreven informatie kan mogelijk snel veranderen.
Op een aantal plaatsen is het overigens ook mogelijk via een brug naar de andere oever van een van de rivieren te gaan.   

Fietsen en wandelen 
Over het algemeen is er redelijk veel ruimte op de dijken langs de grote rivieren in Nederland. Sommige populaire trajecten kunnen afgezet worden tijdens zonnige dagen in het weekend. Knelpunten kunnen zich voordoen die vooral te maken hebben met het verschil in gebruik door gemotoriseerd verkeer (auto’s en motoren) en langzaam verkeer (fietsers en voetgangers). 
Bij het fietsen is op ruime afstand achter elkaar rijden voorlopig verstandig. Dit levert minder problemen op bij het ingehaald worden/inhalen van fietsers en voetgangers. Haal in/passeer met een ruime bocht/met voldoende afstand! En blijf goed opletten! Houd rekening met de bewoners langs de dijken en in het gebied waar je doorheen fietst!

Kanoën en varen met een motorboot
Kano- en bootverhuur vindt onder bepaalde coronabeperkingen nog steeds plaats. In de Biesbosch is het bijvoorbeeld mogelijk een kano of kleine boot te huren voor een dag. Een vaartochtje vanuit de Vissershang of de Spieringsluis is een mooie manier om een frisse neus te halen. Gebruik op internet de zoekterm ‘boot huren biesbosch’ voor een weergave van de mogelijkheden. Ook in andere waterrijke gebieden waar al jarenlang kano- en bootverhuur plaatsvindt zal deze onder bepaalde coronabeperkingen mogelijk gewoon plaatsvinden. Het een en ander hangt ook af van de veiligheidsregio waar het gebied, de jachthaven of het verhuurpunt zich bevindt.
 
Mensen met een eigen boot kunnen veelal zonder problemen een stukje gaan varen voor een frisse neus. Wel zal rekening moeten houden met de geldende coronamaatregelen in de jachthaven waar de boot ligt.

Sportvissen langs de waterkant
Sportvissen is een activiteit waarbij lichamelijke inspanning niet voorop staat. Het is wel een activiteit met veel buitenlucht en veel rust. Een paar uurtjes vissen is dus zeker wel een mogelijkheid als sportieve activiteit in het waterrijke Nederland. Doe dit bij voorkeur in de eigen woonomgeving en zeker binnen de regelgeving die voor de sportvisserij geldt; vispas in combinatie met de landelijke lijst van viswateren en de visplanner. Zie voor meer informatie de website van Sportvisserij Nederland en/of de website van de Rijksoverheid.

Natuurgebieden
Veel natuurgebieden zijn in het algemeen vrij toegankelijk. Toch kunnen er beperkingen gelden. Vanwege (te verwachte) drukte, te smalle paden en dergelijke.
Belangrijk is om niet de (te verwachte) drukte op te zoeken maar deze juist te mijden. Bijvoorbeeld door, indien mogelijk, niet een (zonnige) dag van het weekend te kiezen, maar een doordeweekse dag. Wat een groot verschil kan maken is de keuze voor de (vroege) ochtend/late middag in plaats van de drukke uren rond het middaguur.
Bij een wandel- of fietstochtje in een natuurgebied/nationaal park is het verstandig vooraf op de website te kijken of en welke coronabeperkingen er gelden. Bij een natuurgebied is het daarbij van belang de beheerder te weten; Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, één van de Provinciale Landschappen en dergelijke. Let bij de ingang van het gebied in ieder geval op de aangegeven richtlijnen. De Nationale Parken hebben een eigen website met diverse informatie waaronder informatie over coronamaatregelen.

Eten en drinken onderweg
Horecagelegenheden zijn gesloten en blijven zo als het er nu naar uitziet voorlopig gesloten. Binnen afzienbare termijn zullen er waarschijnlijk wel meer mogelijkheden komen. In de media zal aan de diverse ontwikkelingen de nodige aandacht geschonken worden. Het een en ander kan ook samenhangen met de maatregelen die in de verschillende veiligheidsregio’s gelden. Tijdens een fietstocht kan natuurlijk ook gekeken worden naar informatie die op borden langs de weg aangegeven staat.
Het kan zijn dat er op het ogenblik hier en daar aan een kraampje aan de kant van de weg staat, waar een blikje fris en/of een ijsje te koop is.
 
Zorg ervoor bij een wandel- of fietstocht zelfvoorzienend te zijn; eten en drinken van huis meenemen.
De oplaadpunten voor de accu’s van de elektrische fietsen zijn veelal ook bij horecagelegenheden en musea te vinden. Deze oplaadpunten kunnen niet bereikbaar zijn of niet werken. Voor de stroomvoorziening van de fiets dient men dan ook zoveel als mogelijk zelfvoorzienend te zijn. 

Musea
De musea zijn nu in zijn algemeenheid vanwege corona gesloten in Nederland. Waarschijnlijk vinden er binnen een afzienbare termijn openstellingen van musea plaats waarbij wel een aantal beperkende maatregelen gelden.